Ricania Simulans (Ricania Japonica)  - Yalancı Kelebek

*Biyolojik Mücadele

*Biyolojik Mücadelede Kırmızı Orman Karıncası ve Nakil Esasları

*Doğu Karadeniz sahil şeridinin önemli zararlısı Ricania simulans’ın mücadelesi üzerine araştırmalar

*Böcekçil Kuşların Belirlenmesi, Beslenme Biyolojileri  ve Çoğalmalarının Desteklenmesi

*Doğal Düşman Yusufçuk

*Pathogenicity of Lecanicillium muscarium against Ricania simulans

*Ricania Japonica

* Ricania Simulans'a Tuzak Kurdular, 01.08.2017

*Türkiye İçin Yeni Bir Zararlı Ricania Simulans


Köşe Yazıları

*Bakan Kelebeklere El Koydu
*İsrail Kelebeği mi?
*Kanatlı Böcek Kelebek'e Teslim mi Olduk? 


Ricania Japonica İş Başında
Ricania simulans Ricania Japonica aynı böceğe verilen farklı isimler. Bu farklı kullanımlar ülkemizde olduğu gibi komşu Gürcistan da da karşımıza çıkmakta. İnternette Ricania Japonica olarak daha yaygın.  Plant Protection Institute'den, Giorgadze D., Kuprashvili T., Jibghashvili N.L. Kanchaveli RicaniaJaponica olarak adlandırırken, Shota Rustaveli Üniversitesinden Prof. Dr. Avtandil Murvanidze Ricania simulans olarak adlandırmaktadır.

Ricania Japonica'nın ana vatanının Kuzey Çin ve Japonya olmasına karşın o bölgede belirgin bir zarar verdiği konusunda kayıtlara geçen bir bilgiye henüz ulaşamadık.

Ricania simulans Gürcistan da ilk  1956 da Sukhumi de görüldü. 1964 yılında yagınlaşması üzerine varlığı kayıt altına alındı. Peki Gürcistan'a nasıl geldi? Kuzey Çin'den ya da Japonya'dan Gürcistan'a nasıl geldi?

Rusya’nın en büyük botanik bahçesi olan Tropik Park (1892) yılında Sochi'de kurulur. Bunun için dünyanın dört bir tarafından farklı birbirinden güzide bitkiler getirilir. Bu bitkilerle beraber farklı böcek yumurtalarında gelmiş olacak ki zaman içerisinde yaşamaları için uygun ortam bulanlar çoğalmaya ve yayılmaya başlamış. Ancak tür çeşitliliğinin fazla olduğu ve çoğalması için istenen uygun ortamın olmadığı Sochi bölgesinde varlığı pek hissedilmemiş. Güneye doğru indikçe ve daha nemli ortamları buldukça böcek popülasyonu artmış.

Bir yandan popülasyonun artması bir yandan da zaman içerisinde tür çeşitliliği ve doğal düşmanların ortaya çıkmasıyla Gürcistan da denge sağlanmış.

Türkiye'de ise Rize de bir böcek türünün başta sebze olmak üzere meyve, bağ, çay ve mısır gibi hububat ürünlerinde zarar yaptığına dair 2007 yılında gelen şikayetler üzerine Rize Tarım İl Müdürlüğü tarafından yapılan incelemelerde zararlının bilinen ve Teknik Talimatlarda olan bir zararlı olmadığı tespit ediliyor. 2007 yılı Ağustos Ayında Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü ve Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsüne il müdürlüğü tarafından eş zamanlı olarak örnekler gönderiliyor. Zararlı hakkında aynı dönemde bağlı oldukları bakanlığa da bilgi veriliyor. Örnekler Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (KTAE) tarafından teşhis amacıyla Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümüne gönderilmiş ve Prof Dr. Şaban GÜÇLÜ tarafından Rize de bulunan zararlının Homoptera Takımı, Ricaniidae Familyasına bağlı Ricania simulans olduğu teşhis ediliyor.

2009 Ocak ayında yayınlanan Ricania Germar, 1818 Species of Western Palaeartic Region (Hemiptera: Fulgomorpha: Ricaniidae) isimli ilmi eserin 271-275. sahifelerinde Gazi Üniversitesi öğretim görevlilerinden Emine Demir; Rize'den  için Ankara Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü'ne gönderilen numuneler Dr.Işıl Özdemir tarafından tanımlanarak Ricania Japonica olarak Türkiye de ilk defa  kayda alındı.








Bölgemizde ki zararlı Bulgaristan da da son yıllarda özellikle nehir kenarlarında sıklıkla görülmeye başlandı. Ilia Gjonov'un Bulgaristan da zararlının görülmesi üzerine Demir'in çalışmasınada atıf yaptığı "Ricania Japonica Melichar, 1898 – a representative of family Ricaniidae (Homoptera, Fulgoromorpha), new to the fauna of Bulgaria" konu ile ilgili bir çalışması bulunmaktadır. 



Dişileri bitki dokularını oyarak içerisine yumurta koyarlar. Doku içerisine yumurtalar gruplar halinde konur. Yumurta sayısı 50 civarında olup, yumurtalar kışlamaktadır. Yumurtalar oval yapıda olup, şeffaftırlar.  Yumurtlama dönemi Ağustos ayı başında olmakta, Mayıs ayı içinde yumurtaların açılımı gerçekleşmektedir. Bu açılım kışın yumuşak ve ser geçmesine göre erken veya daha geç gerçekleşmektedir. Kışın yumuşak geçmesi yumurtaların erken açılmasına ancak yeteri kadar yiyecek bulunmaması nedeniyle popülasyonlarında açlığın getirdiği kırılmalara neden olmaktadır. 

Nimfler sarı renkte olup kahverengi lekeler vardır. Olgun nimfler tavus kuşunu andırırlar. Beyaz beyaz parlayarak koloni oluştururlar.

Yanlış olarak kelebek denilmesine karşın görünüşünün dışında kelebekle bir ilgisi bulunmamaktadır. Erkekleri daha küçüktür. Hem nimfler hem erginler bitki özsuyunu emerler.  Ülkemizde problem oluşturmaları anavatanlarından yıllardır var oldukları bölgelerden uzakta kalması buraya doğal olmayan yollardan taşınmaları (Sarp kapısının açılmasından sonra fidanlarla) nedeniyle doğal düşmanlarınıda birlikte gelemeyişindendir. Gürcistan da 50 yıla yakın bir müddettir varlıklarının tespit olması ancak bizde ki kadar yoğun bir popülasyon ve zararın belirgin olmayışı doğal düşmanının bulunmasındandır.

Yumurta konulan dokular ölmektedir. Yumurtalara yarı odunsu bölgelerde de olduğu gibi taze sürgülerdede rastlanmaktadır. Taze sürgün olan her bitkide zararı görülmektedir.  Yetkiller, Ricania simulans'ın çay da ekonomik belirgin bir zararı olmadığı belirtiyor. Bunda da sürekli hasat sayesinde yumurtaların bitkiden uzaklaşmasıyla sağlanan kendinden oluşan kültürel mücadelenin etkinliğine işaret ediliyor.  Bu diğer bitkilere göre yumurtaların çayda diğer  daha az sayıda olarak bir kış dönemi geçirmesinde etkin oluyor.



Ricania Japonica ile Biyolojik Mücadele

Ricania Japonica ve diğer çaya zararı olan tüm insektisitler ile doğal mücadele yöntemi biyolojik mücadele olup;

Formica rufa (Kırmızı Orman Karıncası) 'nın bölgede yagınlaştırılmalıdır. Bu karınca türü et oburdur ve Ricania Japonicanın sınıfıda dahil tüm böcek türlerini yumurta, larva ve pupa dönemlerinde toplayıp onlarla beslediği için sayılarını kontrol altında tutar ve epidemiyi engeller. İnsan yerleşimlerine bir zararı yoktur. Sadece bu karınca yuvalarının bal arılarının kovanlarından uzak olması gerekir çünkü kovanlara girebilmektedirler.

Türkiye'de Formica rufa (Kırmızı Orman Karıncası) OGM (Orman Genel  Müdürlüğü) tarafından, ormanlarda ve orman fidanlıklarında hastalık ve zararlı tehditi görülen tüm alanlarda yaygın olarak kullanmaktadır.

Formica rufa (Kırmızı Orman Karıncası)

Formica rufa (Kırmızı Orman Karıncası) Karıncalar toplu halde yaşarlar, ağaçların en yüksek tepelerine kadar tırmanarak, zararlı böceklerin yumurta, tırtıl ve erginlerini yiyerek beslenirler. Bir karınca topluluğu 1-3 hektarlık alandaki zararlıyı kontrol altında tutar. Bu güne kadar ormanlarımıza 11.035 adet karınca yuvası nakli yapılmıştır. Formicidae familyası mensupları çoğunlukla hayvansal ve bazen bitkisel besin alırlar. Formicidae familyasına mensup olan Formica rufa L.‘nın tırtıl, yaprak arılarının larvaları, kelebek, arı, böcek yumurtaları ve pupaları ile daha birçok zararlılar üzerinde yırtıcılıkla geçindiği bilinmektedir. Kırmız orman karıncalarının besinlerinin tırtıllar, yaprak arılarının larvaları, yumuşak koleopterler, kelebekler, arılar, böcek krizalitleri ve yumurtaları ile yaprak bitlerinin dışkılarının oluşturduğunu ki bu ganimetin, bir yuva içinde yaklaşık 100.000’i bulduğunu belirtmektedir. Yuvalarına ölü böcekler, Arthopodalar ve solucanlar taşıyabilmektedirler.

Besinlerinin % 50’sinin yaprak bitleri ya da Aphidlerin dışkılarının (balözü) oluşturduğunu, özellikle yuva yakınlarında bulunan ağaçlar üzerindeki Aphidler ile yakın ilişki içinde bulunduklarını bildirmektedir.

Formica rufa L.’nın Türkiye’de Batı Karadeniz bölümünde daha fazla olmak üzere, Karadeniz Bölgesi ormanlarının önemli bir kısmında, Ege (Kütahya) ve İç Anadolu (Ankara, Eskişehir, Çankırı) Bölgelerinde oldukça yoğun bir biçimde bulundukları saptanmıştır. Kırmızı orman karıncasının Türkiye ormanlarında doğal olarak bulunduğu en güney sınır ise Isparta-Kapıdağ yöresi teşkil etmektedir.

Biyolojik Mücadelede Böcekçil Kuşlar

Böcekçil kuşlar, biyolojik mücadelenin en önemli unsurlarındandır. Zararlı böceklerin, yumurta, tırtıl ve erginlerini yemek suretiyle beslenirler. Kuşlar çok obur olup günlük besin tüketimleri kendi ağırlıklarının iki katı kadardır. Zararlı böceklerle mücadele kapsamında, kuşların korunması ve böcek populasyonları üzerindeki etkilerinin devamını sağlamak için, ormanlara, kuşların isteklerine uygun özellikte, tahtadan yapma yuvalar asılmaktadır. Bu yuvaların amacı; böcekçil kuşların üreme şartlarını iyileştirerek ve dolayısıyla sayılarının artmasını sağlayarak ormanın böcek zararlarına karşı korunmasını temin etmektir.


Doğal Düşman Yusufçuk

Ricania simulans (Ricania Japonica) aslında, Rize'nin doğasının ne kadar kirlendiği ve bozulduğunun bir göstergesi...!

Doğu Karadeniz bölgesini istila eden, çay başta olmak üzere tarımsal üretimi ciddi boyutta tehdit eden, Ricaniidae familyasına ait kelebek çeşidinin popülasyonunu sınırlandıran başlıca doğal düşmanının; Asilidae yani "Yusufçuk" olduğu tespit edilmiştir...!

Yusufçukların biyolojik mücadelede ki önemini araştıran Natal Üniversitesi araştırmacılarının, Çin'i de kapsayan geniş bir coğrafyada ki survey çalışmalarında; yusufçukların aralarında Ricaniidae familyasına ait kelebeklerin de bulunduğu Hemiptera takımı da dahil, "2000 farklı tür" ile beslendiğini ortaya çıkarılmış...

Bu durumda, Rize'de de görülen yusufçuklar nerede !?

Natal Üniversitesi tarafından yapılan bu çalışmada; yusufçukların bulundukları coğrafyalarda, ergin döneme geçene kadar, yumurtalarının "tatlı su kaynakları" içerisinde yaşadığı tespit edilmiştir ! Şayet, tatlı su kaynakları (dere,göl vb) kimyasal kirlenmeye (kimyevi gübre, pestisit, herbisit vb) maruz kalırsa yusufçuk popülasyonu düşmekte, hatta tamamen kaybolmaktadır...!


Kaynaklar:
Biriz Biz olarak; öncelikle katkılarından dolayı,
Ziraat Mühendisi Kamil Engin İslamoğlu'na teşekkür ederiz.


1) Rize Tarım İl Müdürlüğü, Ricania Simulans ile İlgili Çalışmalar Devam Ediyor, 22 Ağustos 2012
 2) Ege Üniversitesi Fen Fakültesi, Albüm
 3) Insects
 4) Ricania Japonica Melichar, 1898 – a representative of family Ricaniidae (Homoptera, Fulgoromorpha), new to the fauna of Bulgaria
 5) Ricania Japonica, Vasil Popov, Flickr
 6) Hemiptera
 7) Ricania Germar, 1818 Species of Western Palaeartic Region (Hemiptera: Fulgomorpha: Ricaniidae) Emine Demir (2009- January, Syfa 271-275)
 8) Ricania Japonica
 9) Macroid
10) Naver
11) First International Transcaucasus Conference on Plant Pathaogy, Tbilisi, Georgia, 25-27 Eylül 2008
12) Avrupa birliği ve Ülkemiz Ormanlarında Toplu Ağaç Ölümlerine Sebep Olan Kabuk böceklerinin Çevresel Etkilerinin İncelenmesi, 46.Dönem AB Temel Eğitim Kursu, 2010 - Sayfa 33/34
13) Role of ants in Pest Management, 1992
14) Ricania simulans (Walker, 1851) (Hemiptera: Ricaniidae) Çalıştayı, 16 Nisan 2013, Rize
15) Predation by Afrotropical Asilidae (Diptera): an analysis of 2000 prey records

Resimler