SAHTE GÜBRE TEHLİKESİ

Çay Üreticileri, Sahte (Korsan) Kimyevi Gübre Almamaya  Dikkat Etmelidir !

Ülkemizde son yıllarda yaygınlaşmaya başlayan sahte ( korsan ) kimyevi gübre üretim ve satışı Akdeniz Bölgesi ve Ege Bölgesi başta olmak üzere çiftçilere ve tarım ürünlerine büyük maddi zararlar vermektedir. Bu bölgelerde denetim çalışmalarının sıklaştırılması nedeniyle, sahte kimyevi gübre satışının Doğu karadeniz ve diğer bölgelere kaymasından endişe edilmektedir. Aşağıda, Tarım Bakanlığı’nın konu ile ilgili yapılan duyuruların özetleri yer almaktadır. Kimyevi gübrelerin sahte olup olmadıkları doğru ve kesin bir şekilde gravimetrik, volümetrik ve titrimetrik enstrümental laboratuar analizleri sonucunda anlaşılabildiği için üreticilerin satın alırken dikkat edebilecekleri hususlar aşağıda özetlenmiştir. Gübreleme ile optimum ürün artışının sağlanması ile birlikte uygun yöntemlerle üretilmeyen, etkili madde oranları beyan edilenden düşük veya farklı maddeler içeren (ağır metaller) gübrelerinde (Korsan Gübre) bitki ve çevre üzerine olumsuz etkileri kaçınılmazdır. Korsan gübreler beklenenden az ürün alınmasına yol açtığı gibi bu gübreleri üretip pazarlayanların haksız kazanç edinmelerine ve gerçek gübre üreticisinin de çiftçilerle birlikte zarar görmesine neden olmaktadır. 

Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığınca 31/12/2001 tarih ve 24627 sayılı mükerrer Resmi Gazete’ de yayımlanan 2002/16 Sayılı tebliğe göre 31.01-31.05 G TİP numaralarında yer alan maddelerin (kompoze gübre vb.) ithalatlarında Tarım Bakanlığının uygunluk yazısı aranmak tadır.

Kimyevi Gübre ithalat taleplerinin yerinde değerlendirilmesi, sağlıklı kontrol sisteminin oluşturulması amacıyla 16/02/1999 tarih ve BBD/BT-1327 sayılı Makam Olur’u ile GTİP 31.02, 31.03, 31.04 ve 31.05 numaralarında yer alan maddelere ithalat uygunluk belgesi düzenleme yetkisi 01.03.1999 tarihinden itibaren firma merkezlerinin bulunduğu Tarım İl müdürlüklerine devredilmiş olup, ithalatçı firmaların il müdürlüklerine sunmuş olduğu analiz sertifikasındaki değerlerin TSE  kriterlerine uygunluğunun tespiti halinde ithalat uygunluk belgesi düzenlenmekte idi.

Ancak; 27/03/2002 tarih ve 24708 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik 27/09/2002 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, 27/09/2002 tarihinden itibaren ithal yolu ile ülkemize girecek kimyevi gübrelerin gümrüklerde denetimini Bakanlığımızca Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu olarak görevlendirilen Türk Standartları Enstitüsü tarafından 25.04.2002 tarih ve 24736 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kimyevi Gübre Denetim Yönetmeliği ekinde yer alan analiz yöntemlerine göre analizleri yapılarak uygunluğunun tespiti halinde gübrenin serbest dolaşımına müsaade edilmektedir.

Bakanlığımızca yayımlanarak 27.09.2002 tarihinde yürürlüğe giren Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik ile TSE standartları ihtiyari hale gelecek olup, 27.09.2002 tarihinden itibaren il müdürlüklerince ithalat uygunluk belgelerinin tanziminde söz konusu yönetmelik kriterleri (EC FERTILIZER) baz alınacaktır. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığının gübre ithaline ilişkin 2007/16 No’lu ithalat tebliğinin verdiği yetkiye istinaden il müdürlüklerince düzenlenmektedir.

Konvansiyonel tarımın en önemli girdilerinden biri gübredir. Gübre bitkisel verimliliğin artmasını sağlamakla beraber ürünün kalitesine de etki etmektedir.

Toprak tahlillerine dayalı , bitki istemlerine doğrultusunda; uygun doz ve miktarda yapılan gübreleme üründe önemli artışlar sağlamakla birlikte bu ürünleri tüketen üst canlı gurubunun dengeli ve sağlıklı beslenmesini de büyük ölçüde garantilemektedir. Gübreleme sadece ürün artışı için değil insanların gereksinim duyduğu besinlerin yeterli ölçüde karşılanması açısından önem arz etmektedir. Bu bağlamda dengeli bir gübreleme ile insanların sağlıklı beslenmesi arasında doğrusal (lineer) bir ilişkinin varlığından söz etmek mümkündür.

Gübrelemeden beklenen faydaların sağlanabilmesi için kullanılan gübrenin belirli niteliklere sahip olması gerekir. Aksi takdirde gübreden beklenen yararların elde edilemediği gibi toprak, su kaynaklarında ve gübrelemede kullanılan sistemlerde kalıcı zararların meydana gelmesi de mümkündür.

Çiftçilerin Gübre Alırken Dikkat Etmesi Gereken Hususlar

1-Gübreyi gerçek bayiden alın.

2-Bayiden, sattığı ürünle ilgili Tarım Bakanlığı tarafından verilen “Tescil Belgesi  (Özellikle dikkat edilmesi gereken nokta; geçerlilik süresi 5 yıldır) ve “Gübre Satış Sözleşmesi”  (Bu belge; satılan gübre için üretici veya ithalatçı  firma ile bayi arasında Lisans sözleşmesidir) olup olmadığını sorun.

3-Gezginci olarak kamyon üzerinde gübre satanlardan gübre almayın !

4-Piyasadaki muadillerine oranla dikkati çekecek ölçüde ucuz gübrelere (gübre içindeki besin elementlerinin saf olarak üretimi ve oranlandırılması maliyetlidir) itibar etmeyin.

5-Etiket bilgileri Türkçe olmayan ve ambalajı açılmış veya bozulmuş olan  gübreleri satın almayın.

6-Gübre ambalajında üretici ve ithalatçının açık adresi, ayrıca bitki besin elementlerinin % oranlarının açık bir şekilde ifade edilmesi gerekmektedir. Bu bilgilerin net olarak ifade edilmediği gübreleri almayın.

7-Aldığınız gübre ile ilgili tereddütleriniz olması durumunda gübreyi aldığınızı belgeleyebilmeniz için mutlaka fatura alın.

8-Piyasada satılan gübrelerle ilgili herhangi bir olumsuzluk gördüğünüzde mutlaka TKB il ve ilçe Müdürlüklerimize bilgi verin ki, Tarım İl Müdürlükleri müdahale edebilsin.


Hazırlayan: Kamil Engin İSLAMOĞLU, Ziraat Mühendisi, E-Mail

Kaynaklar :
http://www.tarim.gov.tr            
http://www.kkgm.gov.tr/genel/gorev_hedef.html

http://www.antalya-tarim.gov.tr/haber_detay.asp?baslik_id=40&ID=98
 
Son Yıllarda ki  Sahte ( veya Korsan Gübre ) Vakalarından birkaç örnek:
http://www.gidasanayii.com/modules.php?name=News&file=print&sid=5108
http://www.gidasanayii.com/modules.php?name=News&file=article&sid=8311
http://www.jandarma.tsk.mil.tr/halkla_iliskiler/jan_hab_operas.htm
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=93533&tarih=28/10/2003