Pu-erh
Çay (Yıllanmış ve Preslenmiş Çay) |
|
|
Pu-erh,
Pu’erh, Puer veya Bolay Çay Çin’de Yunnan Simao yakınındaki Pu’er
bölgesinden
adını almış olup, Camellia sinensis’in geniş yapraklı varyetelerinden
geleneksel yöntemlerle elde edilen bir çay tipidir.
Pu-erh
çayı, işleme metodu veya yıllandırılma süresine bağlı olarak ya
ham/yeşil
(sheng) olarak yada olgunlaştırılmış /yıllanmış (shou) olarak satılır.
Sheng
veya Shou pu-erh ya bir yeşil çay yada ikinci kez fermente olmuş çay
olarak, çayın
oksidasyon derecesine göre kabaca sınıflandırılır. Pu-erh gerçekte,
bilinen çay
tiplerinden daha çok sınıflandırma problemlerine elverişlidir. Genelde
bunun
nedeni ham pu-erh’in yeşil çaya benzer görünümünün bazen görmezden
gelinerek,
çayın sadece ikinci kez fermente olmuş bir ürün olarak kabul
edilmesidir.
Üretiminden kısa bir süre sonra tüketimi ideal olan diğer çaylara
benzemeyen
pu-erh, birkaç yıl yıllandırıldıktan sonra içilir. Pu-erh çaylar,
çoğunlukla
yıllanmış şaraplar gibi üretildikleri bölge ve yıla göre
sınıflandırılırlar.
Pazarlarda,
bir çok sahte pu-erh vardır ve
gerçek yıllanmış pu-erh’i teşhis etmek ve bulmak güç olmasına rağmen
10–50
yıllık (ve Qing Dynasty sonlarından bu güne) pu-erh’ler bulunabilir.
Çay
uzmanları ve spekülatörleri bu şekilde yıllanmış pu-erh’lerin her bir
kalıbı
için 1000 $ dan daha yüksek fiyatlar
vermeye
isteklidirler. Pu-erh çaylar tipik olarak, preslenmiş
kalıp çay
(briket çay) veya gevşek
yapraklı pu-erh
olarak satışa sunulur.
|
Tanımlanması
ve
Tarihi
Pu-erh, Hindistan’ın
çoğunlukla doğu bölgeleri ile Burma,
Viet Nam ve Laos’da ki tropikal bölgelerle birlikte Güney
Batı Çin’de bulunan
Camellia sinensis var. assamica veya geniş yapraklı olarak bilinen
Camellia
sinensis var. sinensis’in yabani varyetelerinin yaşlı çay
bitkilerinden elde
edilen yapraklar ile geleneksel yöntemler kullanılarak
üretilir. Bu
varyetelerden elde edilen sürgünler ve genç yapraklar
ince tüyler ile örtülüdür
ve pokeo (iki yaprak ve bir tomurcuk) diğer çay varyetelerinden
baya büyüktür.
Yaprakların yaşlı olması istenilmekle birlikte, demlene çayın
renk ve kokusunda
değişikliklere neden olan kimyasal kompozisyonlarındaki
farklılıklardır. Yaşlı
yabani çay bitkilerinin az oluşu nedeniyle pu-erh, Yunnan
dağlarındaki farklı
çay varyetelerinden harmanlanan yapraklardan üretilir ve
değeri yüksektir. Uzmanlar
her geçen gün, yabani ormanların bulunduğu dağlardaki
çaylardan elde edilen
yapraklar ile yapılmış pu-erh’i daha çok aramaktadır. Yazılı
kaynaklarda Pu-erh
çayı nın tarihi Doğu Han Dynasty dönemine kadar uzanır.
Pu-erh gerçekte,
preslenmiş bir çay çeşidi olarak bilinir
ve tipik olarak tatlı bir içecek elde etmek içinde ayını
zamanda yıllandırılır.
Depolama süresince tipik koyu rengi ve yıllanmış aroma
karakteristiği oluşur.
Pu-erh çayları genellikle briket veya çeşitli şekilli
kalıplar olarak preslenir
ve olgunlaşması (yıllanması) için depolandıkları süre
içerisinde; gün
ışığından, ısıdan ve aşığı nemden uzak tutan çeşitli
materyallerle sarılır
(ambalajlanır). Kalıplar içinde pu-erh’lerin preslenmesi ve
ardından bu
kalıpların yıllandırılması Çin’de çoğunlukla kuzey
bölgelerden Tibet’e kadar,
ticaret yapmak amacıyla eski Yunnan’da kullanılmış olan antik
çay yolu
üzerindeki at sırtı karavanları ile birlikte tüccarlar ve
çay çiftçilerine ait
olan ambarlarda doğal olarak yapılır. Çaylardaki hasarları
azaltmak ve at
sırtında rahatlıkla taşınmalarını sağlamak için (Tibet’e ulaşım
at sırtında
olduğundan dolayı) için pu-erh çaylar hacimli kalıplar
içinde preslenir.
Üretim
Pu-erh’in tüm
tipleri ilk olarak, Güney Yunnan dağlarında
bulunan geniş yapraklı Camellia sinensis varyetelerinden okside olmamış
yeşil
çay tarzında işlenir ve “maocha”
olarak adlandırılır. Maocha, yıllanış
pu-erh’i üretmek için preslenmeden önce birkaç
ay süreyle ön olgunlaştırmaya
tabi tutulur (bu işlem halk arasında yaygın olarak pişirme olarak
adlandırılır)
ve bu olgunlaştırma periyodunun ardından direkt olarak preslenerek ham
pu-erh
elde edilir.
Bu şekilde
olgunlaştırılmış ve işlenmemiş pu-erh’ler
teknik olarak bir yeşil çay tipidir. Buna karşın işlenen ve daha
uzun süre
yıllandırılan pu-erh’ler ise likörlerinin koyu kırmızı renklerine
bağlı olarak
siyah çayların bir alt kategorisi olarak sınıflandırılır.
Bununla birlikte bu
iki pu-erh formu, serbest radikallerin oksidasyonu ile birlikte
çayda
bakteriyel fermantas yona neden olan (yoğurt ve peynirde olduğu gibi)
organizmalarında gelişimiyle ikinci bir oksidasyona maruz kalmış
olurlar ve
böylece eşsiz tada sahip olan bir çay elde edilmiş olur.
Çin’de ki
kırmızı çay (red tea) tam okside olan çay olarak
bilinir ki bu nedenle pu-erh bazen kırmızı çay olarak da
sınıflandırılmasına ve
pazardaki statüsü ile kalite standardı olarak diğer siyah
çaylardan pu-erh’i
ayırmak için çaba sarf eden pu-erh üreticileri
arasında tartışma lara neden
olur.
a) Ham
Pu-erh ve Maocha
Hasadın ardından
nispeten yumuşak olan yapraklar elle
ayrılır, ham veya olgunlaşmış pu-erh’lerin yapımında ilk adım yaprağı
“maocha”
ya (kaba yeşil yaprak) dönüştürmektir. Hasadın ardından
istenmeyen oksidasyonları
önlemek için ezilen ve hasarlı yapraklarda ayrılır.
Yapraklar aralarına hava
girecek şekilde gevşek olarak bir araya toplandıktan sonra, su
içeriklerini
azaltmak ve solmalarını temin etmek için havadar bir alanda
güneş ışığı altında
doğal soldurmaya tabi tutulur. Bulutlu veya yağmurlu günlerde
yapraklar hafifçe
ısıtılarak soldurulabilir, işleme yöntemindeki az da olsa
değişiklikler sonuçta
elde edilecek olan maocha’nın kalitesini etkileyecektir. Soldurma adımı
çay
yapıcılarının tercihine ve tüketicilerin istediğine bağlı olarak
tamamen de
atlanabilir.
Çok
genç ham pu-erh çayların fiziksel
görünümü, koyu yeşil
veya gri tonlarda olur. İkinci aşamada, yapraklar “yeşili
öldürmek” olarak
adlandırılan işlemde, büyükçe bir tava kullanılarak
yıllandırma işlemi için
depolamada oluşabilecek olan oksidasyonları önlemek ve enzim
aktivitesini
durdurmak amacıyla kavrularak kurutulurlar. Enzimatik oksidasyonu
durdurulan
yapraklar, bükülmüş tel
görünümünü almaları için birkaç
farklı geleneksel
kıvırma adımından geçirilir ve şekillendirilmiş olur.
Şekillendirilen çay
yaprakları tekrar ideal olarak güneşte kurutulur ve kuruyan
yapraklar içinde
ezilmiş ve hasarlı olanlar elle ayrılır. Bu adımlardan sonra kuruyan
maocha,
ham pu-erh veya yıllanmış pu-erh elde etmek için çay
fabrikalarına gönderilir.
Bazen maocha preslenmeden de (gevşek yapraklı olarak) yıllandırılır ki
bu,
gevşek yapraklı ham pu-erh olar adlandırılır. İlave bir işlem
olmaksızın bu
sadece yukarıdaki adımlardan geçirilmiş olan ham pu-erh
(Çince; shengcha veya
gingcha) ayını zamanda halk arasında pişirilmiş pu-erh veya yeşil
pu-erh olarak
da bilinir.
b) Yıllandırılmış Pu-erh
Yıllandırılmış pu-erh
oksidasyon derecelerine bağlı olarak
yumuşayan yaprakların turuncu kahverengi tonda olanlarıdır.
Yıllandırılmış pu-erh
çaylar (Çince; shoucha), olgunlaştırılmış ham pu-erh’e
benzeyen adımlardan
geçirilmiş olan maocha’dır.
Maocha’yı
yıllandırılmış pu-erh’e dönüştürmek için
kullanılan yöntem “wodui”
(İngilizce ; ıslak yığın) olarak
adlandırılan bir teknikle kontrollü koşullar altında temiz, ılık
ve nemli bir
ortamda uzun süreli bakteri ve mantar fermantasyonu yoluyla
yaşlandırma
(yıllandırma) işlemidir. Bu yöntem Çin’de uzun yıllar
boyunca çay yapıcılarının
pu-erh üretimi için kullandıkları bir tekniktir ki bu
yöntem basitçe, kompost
üretimine benzer bir tarzda maocha yapraklarını tekrar
nemlendirmek, yığın
yapmak ve zaman zaman karıştırmaktır.
Bu işlemde,
fermantasyonun düzenli olarak sağlanması için
maocha yığınları ıslatılır ve karıştırılır. Fabrikadan fabrikaya
değişmekle
bitlikte Yunnan’ın
tümünde fermente olan yığınlarda; Aspergillus spp.,
Penicillum ssp. ve mayalar
ile birlikte gıda üretiminde kullanılan diğer mikrofloradan oluşan
bir çok
bakteri ve maya kültürü kullanılır.
Yıllandırma işleminde bir
değişken faktör düzenli olarak kontrol edilir özellikle; nem stabilitesi
ve Aspergillus ssp. gelişimi
yüksek kaliteli yıllandırılmış pu-erh’in üretiminde anahtar
faktörlerdir.
Fermantasyon işlemi için yetersiz koşullarda oluşan
kötü bir koku ve kötü
dekompoze olan maocha yoluyla karakterize edilen kötü
yıllandırılmış pu-erh’le
üretilmiş olur. Yıllandırma işlemi günümüzde piyasa
koşulları gereğince özel
üretimler hariç, eskisi gibi çok uzun yıllar almayıp
yarım yıldan bir yıla
kadar bir zaman içerir.
Örneğin; 2004 yılının başlarında üretimine başlanan
yıllandırılmış pu-erh, 2004/2005 kışında preslenir ve 2005 sonunda veya
2006
yılı başlarında pazara arz edilir. Ve bu çayların raf
ömürleri etiketlerinde
yazan koşullarda saklanmaları halinde üretim tarsına bağlı olarak
5 – 10 yıl
arasında değişmektedir.
|
Briket
pu-erh çay
Standart
kalıp, pu-erh çay
Küçük
briket pu-erh
Özel
kalıplarda üretilmiş pu-erh çay
Gevşek
(preslenmemiş) pu-erh çay
Güneşte
doğal
soldurma
|
Bu
işlem
(mikroorganizma ilavesi) ilk olarak, yıllanmış
bazı pu-erh’lerin tad ve dem renklerini taklit etmek amacıyla
Çin’deki Kunming
Çay Fabrikası ve Menghai Çay Fabrikası tarafından 1972
yılında geliştirilmiştir.
Bu teknik “ıslak depolama” tekniğinin bir versiyonu olarak diğer
çayların
yaşlarını değiştirmek için bazı tüccarlar tarafından
kullanılan bir yöntem
haline gelmiştir. Yıllandırılmış pu-erh’lerin seri üretimine 1975
yılında
başlanmıştır. Fermantasyon süresince kazanılan aroma, hava
çıkışı olan bazı
depolardaki tad kayıpları nede niyle uzun süre yıllandırılmadan da
tüketime arz
edilmektedir. Bu yöntemle fermente edilen çay gevşek formda
üretilebildiği gibi
alıcıların arzusu doğrultusunda istenilen şekillerde de
preslenmektedir. Bazı
pu-erh alıcılar ise, yıllandırma işleminin 10 yıldan daha fazla
sürmesini
isteyebilmektedir. |
c) Presleme
Elle preslemede pu-erh
kalıplarının kenarları düz olmayıp
bir yüzeylerinde gamze biçimli bir oyuk
oluşur. Çay preslenmeden önce, pu-erh üretmek
için ilave birkaç adıma ihtiyaç
vardır. İlk olarak kuru maocha’nın kantitatif özelliklerini veya
yıllandırılmış
pu-erh’in son ağırlığını belirlemek için tartılır. İkinci adımda
tartımdan
sonra, kuru maocha delikli kaplarda yumuşatılmak için 80 – 90 oC’deki
su buharı ile stimlenir bu şekilde daha yapışkan bir halde almış olur
ki bu
preslenme süresince yaprakların dağılmadan bir arada kalmasına
yardımcı olur. “Nei fei”
adı verilen bir etiket veya renkli kurdele gibi ilave bir süste
yaprak kalıbının
ortasına veya üzerinde herhangi bir alan yerleştirildikten sonra,
dip kısmı
düğümlü olan (gamze biçimli oyuğu oluşturmak
için) kumaş torba içine etiket
oyuk tarafında olmaya cak şekilde yerleştirilir ve kumaşın ağzı
düğümlenmez
sadece etrafına sarılır. Çay yapıcısının isteğine göre
kumaş torbalar pamuklu
kumaştan olabilir. Alıcıların
arzu edikleri ürün özellik lerine ve presleme
hızına bağlı olarak; sıkı ve hızlı’dan gevşek ve yavaş tarzda
preslenirler.
Hidrolik preslerde
pu-erh çaylar, çukur iç bir yüzeyde
geleneksel bir motife sahip olan metal kalıplar içinde preslenir
ki bu metod
günümüzde tüm pu-erh’lerin üretiminde yaygın
olarak kullanılır. Bir metal kalıp
kullanılması durumunda çay torbalı veya torbasız preslene bilir.
Torbasız
olarak direkt bir metal kalıp içinde sımsıkı preslenen pu-erh
çaylar yoğunluk
ve sertliğine göre “tie bing” (demir kalıp) olarak bilinir. Yoğun
bir şekilde
preslenen ham pu-erh’in tadının 10 yıldan daha uzun bir süre
yıllandırılmış
olanlardan daha değerli olduğuna inanılır.
Manivela ile
preslemelerde ise el yardımı ile çalıştırılan
presler kullanılır ve çoğunluk la modern hidrolik presler tercih
edilir. Tüm
bunların yanı sıra ağır büyük bir taş el işçiliği ile
küçük silindir şekli ile
kesilir ve basitçe ağırlığı ile ahşap bir tablanın altında
bulunan çay
torbasını presler. Taşın ağırlığı ve torbadan kaynaklanan gerilim ile
birlikte
bir kalıpta kullanılmadığı için pu-erh çayının
çevresi ve kenarları üniform
olmaz. El emeğini kapsadığından dolayı bu metotla presleme “el veya taş
presi”
olarak adlandırılır ve bir çok pu-erh zanaatçısı bu
tarzda üretim yapar.
|
Pu-erh,
presleme işlemi
Preslenme
sonrası oluşan “gamze”
Farklı
şekilde kalıplanmış bir Purh-tea
|
d) Sınıflandırma
Yıllanmış olanları
hariç pu-erh çayı çeşitli yollarla
sınıflandırılır; şekline göre, işleme metoduna, bölgesine,
tarımsal uygulamaya,
cinsine ve mevsime göre.
Şekline
göre,
Pu-erh farklı şeklerde
preslenebilir; küme “kavun potagos”
, su kabağı, yuan bao ve küçük briketler (2-5
cm genişliğinde)
şekilleri kapsayan
tarzda olanları mevcuttur. Pu-erh ayrıca içleri boş bambu
gövdelerinin içinde
sütun kalıplar şeklinde de preslenir.
İşleme
metoduna
göre,
Pu-erh çaylar
batı ve doğu Asya’daki çay pazarlarında
genellikle ikinci kez fermente olan çaylar veya siyah
çaylar sınıfında toplansa
da pu-erh çaylar gerçekte işleme metoduna göre 3
tipe ayrılır; yeşil (ham)
pu-erh çay, fermente olmuş pu-erh çay ve ikinci kez
fermente olmuş (yıllanmış)
çay.
Pu-erh
kalıba
preslenmeden önce hafifçe işlenirse
(soldurma, kavrulma) yeşil çay olur. Bu şekildeki pu-erh
preslenmişse maocha
adını alır. Üretim yöntemine bağlı olarak daima tatları
güzel olmaz, göreceli
olarak daha ucuz olanlar kısa süreli yıllandırılanlardır. Pu-erh,
bir yıl kadar
bir süre ile bakteriyel fermantasyonda yavaşça işlenmişse
ikinci kez fermente
olmuş çay adını alır. Bu pu-erh yıllandırılmış/pişmiş pu-erh
olarak
adlandırılır ve kavun tadında olup sevilerek içilir. Yeşil
pu-erh çayda aynı
yöntemle yıllandırılırsa kavun tadında olacak ancak aroması zayıf
olacaktır.
Üretim tarzına göre pazarda yaygın olarak bulunan 2 ana tipi
vardır:
Maocha: Gevşek formda veya
preslenmiş
olarak satılan yeşil pu-erh yapraklarına verilen isimdir. Çay
alıcıları
tarafından yıllanmış pu-erh’e işlenmek üzere talep edilir.
Yıllandırılmış
pu-erh: Bir yıl veya daha fazla süre ile
yıllandırma işlemine tabi tutularak preslenmiş maocha’dır.
Kötü fermente olan
maocha, adi yıllanmış pu-erh’lerin belirtisi olan ekşi ve balıksı tat
ile
çamurumsu bir çay demi meydan getirir.
Bölgelere
göre,
Yunnan
Pu-erh çok geniş
ölçüde Yunnan ilinde üretilir. Gerçekten
de Yi otonom bölgesi ve Pu’er Hani bölgesi ile adaş ve bu
çayın anayurdudur.
Pu-erh hemen hemen birçok ilde ve taşrada üretilir ancak en
ünlü pu-erh
alanları Çin’deki 6 ünlü çay dağı olarak
bilinenlerdir. 6 ünlü çay dağı
Xishuangbanna’da iklim ve çevre koşulları ile ünlenmiş olan
sıra dağlardır ki
bunlar sadece pu-erh’in mükemmel yetiştirme koşullarını sağlamakla
kalmaz aynı
zamanda üretilen pu-erh çayları eşsiz aroma profilini de
oluşturur.
|
Pu-erh
çayın paketlenmesi
Pu-erh
çay özellikle ticaret amacıyla paketlenir,
etiketlenir ve depolanır. Bu nitelikler pu-erh’in otantikliğini
belirlemek için
çay alıcıları ve çay içicileri tarafından
özellikle aranır.
Tek
kalıplar
Tipik olarak
paketlenmiş Bingcha’dır. Pu-erh çay kalıpları
veya bingcha daima aşağıdaki şekilde ambalajlanır:
Pu-erh
çay kalıplarının
paketlenmesi
|
Kağıt kaplar: Genel olarak ince
pamuklu kumaş
veya pamuklu kumaştan yapılmışlardır, üzerlerinde çay
şirketi, üretim yılı,
hasat edilen bölge (dağ ismi), bitki
tipi ve demleme reçetesi yazılıdır. Kağıt kaplar ayrıca
bölgesel logo veya
sanatsal bir çalışmada içerir. Bazen bir pu-erh kalıbını
sarmak için birden
fazla kağıt kap kullanılabilir.
Nei fei:
Çay kalıbı üzerine orijinal olarak
yapıştırılan küçük bir etikettir. Ancak genellikle
presleme süresince kalıp
içerisine gömülür. Çayın otantikliğini
anlatan bir şarkı sözü veya bir yazı
kullanılır. Bazı değerli pu-erh kalıpları birden fazla etiket
taşıyabilir.
Nei piao: Kağıt kapların altında
gevşek
olarak bir fitil veya büyükçe bir etikettir.
Genellikle fabrika adı ve
damgasını bulundurur. Bir çok nei piao’da çay
fabrikasının bir özeti ilave
olarak çayın tat ve nadirliğini övücü sözler
ile zayıflamaya ve hastalıklara
karşı ilaç oluşu anlatılır.
Bing: Çay kalıbını
kendisidir. Çay
kalıpları veya preslenen diğer pu-erh’ler iki veya daha fazla
türde faklı
çaylardan hasat edilen yapraklardan yapılmış olabilir. Tipik
olarak en yüksek
dereceli yapraklar (pekoe) kalıbın dışında ve düşük dereceli
yapraklar veya
broken yapraklarsa kalıbın içinde yer alır. Bu, çay
kalıbının görüntüsünü
geliştirmek için yapılmış bir uygulamadır ve talebi arttırıcı
amaçlıdır.
Kullanılan çayın derecesini tahmin etmek için
seçme deneyimi ve üretim bilgisi
gereklidir. Bununla birlikte, çay kalıbındaki gamzenin
(oyuk) çevresi ve alanı da merkezdeki
yaprakları kalitesini gösteren bir penceredir.
Günümüzde
nei fei sahteciliği önlemede ve ürünü
tanımlamada daha önemi olmuştur. Menghai çay fabrikası
özellikle 1990 sonu ve
2000 yılı başlarında Pazar yerlerinde bulunan sahte çayların
gelişimini
engellemek amacıya etiketlerde mikro
baskı ve kabartma bulundurmaya başlamıştır. Bazı nei fei’lerde ayrıca
sahteciliği önlemek ve tanımlamaya yardımcı olmak için
yıllanma süresi de
yazmaktadır.
|
Depolama
Yetiştirilmeleri,
işleme tarzı ve şekilleri faklı olan tüm
pu-erh çaylar aromalarını geliştirmek amacıyla yıllandırılır.
Ancak
yıllandırmanın hızı (yıllandırma için çeşitli
kimyasalların kullanımı) çayların
kalitesi ile birlikte fiziksel özelliklerini de etkileyecektir.
Bu
özellikleri
etkileyen koşullar:
Yaprak kalitesi
En
önemli
faktördür. Uzun ve geniş tabanlı
yaprak pu-erh için
ideal olandır. Maocha uygun olmayan koşullarda işlendiğinde, gereği
gibi
işlenen maocha ya göre kalite düzeyi düşük olacak
ve yıllanmayacaktır. Yaprağın
yetiştirilmesi ve derecesi ayrıca akıma ve uygulanan tarımsal işlemlere
bağlıdır.
Presleme
Çay sıkı preslenirse
yavaş
yıllanır. Elle veya taşla gevşek preslenen pu-erh, hidrolik
olarak daha sıkı preslenen
pu-erh’den daha hızlı yıllanacaktır.
Şekil ve boyut
Yüzey
alanı
attıkça çay daha
hızlı yıllanacaktır.
Hava akışı
Çayın
etrafındaki oksijeni
düzenlemek ve yıllanma süresince oluşan kokuyu uzaklaştırmak
gereklidir. Nemli
durgun hava, nemi uzaklaştırmayacak ve yıllanan çay küf
kokacaktır. Plastikle
ambalajlanan çaylarda ise yıllanma işlemi
gerçekleşmeyecektir.
Koku
Çay depolandığı
süre içinde raf
ömrü boyunca devam edecek güçlü kokular kazanır. Tamamen
olmasa bile, pu-erh dış çevresinin zaman
zaman havalandırılması istenme yen kokuları uzaklaştırmış olacaktır.
Nem
Yüksek
nem
çayın yıllanmasını
hızlandırır. Çayın üzerinde toplana nem yıllan ma
süresini kısaltırken,
istenmeyen aromaların oluşumuna ve küfün gelişimine neden
olur. % 60-85
arasında ki bir nispi nem skalası pu-erh çay depolamada
önerilir. Dalgalanan
yüksek nem düzeylerine maruz kalırsa pu-erh çayın
kalitesi geriler.
Güneş
ışığı
Depolama
esnasında güneş ışığına
maruz kalan pu-erh çay, dışı erken kurur ve çoğunlukla
acılaşır.
Sıcaklık
Çaylar
yüksek ısılara maruz kaldığında
isteyen aroma gelişecektir. Bununla birlikte, düşük ısılarda
pu-erh çayın
yıllanması yavaşlayacaktır. Pu-erh çayların depolanmasın da
önerilen sıcaklık
düzeyi 10 – 15 oC’dir.
|
|
|
Pu-erh
çayların farklı depolanma
biçimleri |
|
|
|
Çin’de pu-erh
çayların satışa
sunulduğu bir mağaza |
Son
günlerde talebi giderek artan
pu-erh çayların üretimi konusunda Çin’de
düzenlenen
bir seminer |
Pu-erh çayın
demlenmesi
Pu-erh çaylar
Çin’de yaygın olarak Gong Fu demleme tarzı ile servis
edilirler ve genellikle Yixing çay setleri veya
“giwan” olarak
adlandırılan Çin çay fincanları kullanılır.
Optimum su sıcaklığı
düşük kaliteli
pu-erh çaylar için 95 oC, iyi
olgunlaştırılmış ve yıllanmış ham
pu-erh için 80-85 oC’dir.
Demleme süresi ilk
birkaç dem için 20-30
sn, sonraki demlerde 2 -10 dk kadardır.
Bazı batılı çay
yapıcıları tarafından
kullanılan uzun süreli demleme tekniği koyu, acı ve tatsız demler
üretebilir.
Kaliteli, yıllanmış
pu-erh çayın infüzyon verimliliği çok
yüksektir.
Geleneksel
gong fu metoduyla demlendiklerinde aromadaki ince ayrıntılar fark
edilmiş olur.
Çin’de Zhejiang
University, Çay
Araştırma Enstitüsünde yıllanmış pu-erh çaylar
üzerinde yürütülmekte olan
çalışmalarda yıllanmış pu-erh’de ortalama olarak; (2)
- 37.1
mg g-1 kafein,
- 15.7 mg g-1 amino asit,
- 67.0 mg g-1
polifenol ve
- 8.41 mg g-1 toplam kateşin ile
- 17 farklı uçucu aroma
bileşeni tespit edilmiştir ki bunlar;
TQS = 57.47 - 0.18geraniol + 0.33
polyphenols -1.14n-caproaldehyde - 1.38 linalool oxide I + 0.21caffeine (p< 0.01) ve
TQS = 57.42-0.03Citral + 0.33polyphenols - 1.14n
- caproaldehyde
- 1.40linalool oxide I + 0.20 caffeine (p < 0.01).
|
Kamil
Engin
İslamoğlu
Ziraat
Mühendisi
E-Mail
Kaynaklar
1) Çin’de pu-erh
çay üretimi yapan
bir fabrikanın bazı üretim aşamalarını izlemek için ;
2) Yuerong
Liang ,
Lingyun Zhang, Jianliang Lu.,7 May 2004 A study on
chemical estimation of pu-erh tea quality. Journal of
the Science of Food and Agriculture Volume 85,
Issue 3 , Pages 381 – 390 Published Online: 8 Nov 2004
3) Pu-erh_tea
4) Art
of Tea (June 14, 2006)
5)
Mike
Petro, "Pu-erh
History and Culture"., Pu-Erh.net (May 7, 2006)
6)
Chan,
Kam Pong (November 2006). First-Step
to Chinese Puerh.
Taipei, Taiwan: WuShing Books Publications Co. Ltd.. ISBN
978-957-8964-33-4.
7)
Jonathan Sielaff, "Making Mao
Cha"., TaoofTea.com
8) "Talks about Black
(Shou/Ripe) Pu-erh"., Teatalk101 (January 23 and January 29,
2006)
8)Teabrewing
9) Meng Hai Tea
Factory - A Very Short History"., Dan Da Tee Man (March 23,
2006)
10) Pu-erh
11) Tea_brick
12) Tea money
13) Pu-erh Tea
14) Tea
Home
|
|
|