ÇAYDA KURU MADDE MİKTARININ TAYİNİ -  ISO 1572 TS 1561 / Mart 1990 

Numune çay, 0.5 mm gözenekli elekten (30 numaralı elek) tamamıyla geçecek şekilde öğütülür.

Darası alınmış temiz bir tartı kabı (porselen kapsül) içinde hassas terazide en fazla 1mg. hata ile 5gr. çay numunesi tartılır

Tartımı yapılan porselen kapsül içerisindeki çaylar etüvde 103± 20Cde 6 saat bekletilir.

Kurutma işleminden sonra etüvden çıkarılan porselen kapsül desikatöre konularak bir müddet soğuması beklenir. Daha sonra kapsül hassas terazide tartılır. Tekrar etüvde 1 saat tutulur, desikatörde soğutulur ve tartılır. Gerektiğinde bu işlemler birbiri ardına, iki tartı rasındaki fark 0,005 g'ı aşmayıncaya kadar tartılır.

Aynı numune üzerinde iki tayin yapılır.

Genellikle kurutma dolabında 103± 20Cde 16 saatlik bir tek kurutma süresi eşdeğer sonuçları verir. Fakat bunun özel her duruma uygulanması analizcinin sorumluluğu altındadır.

ÇAYDA RUTUBET MİKTARININ TAYİNİ -  ISO 15732 TS 1562 / Mart 1990 

Çaydan numune TS 1568'e göre alınır.

Tartı kabı 1 saat süre ile 103± 20Cde etüvde tuttulur. Desikatörde soğutulur ve 0,001 g hassasiyetle tartılır.

Alınan çay numunesi TS 1561'e göre hazırlanır.

Hazırlanmış numuneden 5 g, 0,001 g hassasiyetle tartı kabı içersinde tartılır.

Tartımı yapılan kap içerisindeki çaylar etüvde 103± 20Cde 6 saat bekletilir.

Kurutma işleminden sonra etüvden çıkarılan kap desikatöre konularak bir müddet soğuması beklenir. Daha sonra kapsül hassas terazide tartılır. Tekrar etüvde 1 saat tutulur, desikatörde soğutulur ve tartılır. Gerektiğinde bu işlemler birbiri ardına, iki tartı rasındaki fark 0,005 g'ı aşmayıncaya kadar tartılır.

Aynı numune üzerinde iki tayin yapılır.

Genellikle kurutma dolabında 103± 20Cde 16 saatlik bir tek kurutma süresi eşdeğer sonuçları verir. Fakat bunun özel her duruma uygulanması analizcinin sorumluluğu altındadır.

ÇAYDA SUDAKİ EKSTRAKTIN TAYİNİ -   ISO 1574  TS 1563  - Eski  Metot -

Gerekli Olan Malzemeler :

Öğütücü - Saf Su Cihazı - 500ml'lik Kaynatma Balonu - Elektro termal Isıtıcı - Geri Soğutucu (Sokselet) 200ml'lik Mezür - 500ml'lik Balon Joje - Huni - Filtre Kağıdı - 50ml'lik Pipet - 50ml'lik Beher - Etüv -Desikatör - Hassas Terazi

200ml kaynar saf su mezür yardımıyla kaynatma balonuna dökülür ve bu balon geri soğutucu altında elektro termal ısıtıcıda 1 saat kaynatılır. Balon arada sırada çalkalanarak homojen bir kaynama sağlanır. Kaynama işlemi bittikten hemen sonra balon alınarak oda sıcaklığına gelinceye kadar soğuması beklenir.

Daha sonra bu karışım huni yardımıyla 500ml'lik balon jojeye aktarılır ve posa ile birlikte saf suyla 500ml'ye tamamlanır. Yine huni yardımıyla kuru filtre kağıdından süzülerek posa ile çay likörü birbirinden ayrılır. Burada posanın liköre geçmemesine ve likörün tozsuz olmasına dikkat edilmelidir.

Çay süzüntüsünden 50ml'lik pipet yardımıyla 50ml. alınıp darası daha önce belirlenmiş olan 50ml'lik behere konulur,etüvde 1030 C de 16 saat kurutulur.

Kurutma işleminden sonra etüvden çıkarılan beher desikatöre konularak soğuması beklenir. Daha sonra, yeterince soğuyan beher alınarak hassas terazide tartılır. 

ÇAYDA SUDAKİ EKSTRAKTIN TAYİNİ - TS ISO 9768

Deneyde öngörülen numune miktarı, 200ml sıcak damıtık su veya en az bu su saflığına denk bir su içersine konulur.

Belli aralıklarla karıştırılmak suretiyle  1 saat süre geri soğutuculu düzenekte kaynama noktasının altında bir sıcklıkta ısıtılır.

Önceden hazırlanmış gözenekli kapsül içersinde vakum eşliğinde süzülür.

Balon içersinde numune kalmayacak şekilde birkaç kez damıtık su ile yıkanır ve çözünmeyen kısım tamamiyle gözenekli kapsül içerisine alınır.

Son olarak kalıntı 200ml sıcak damıtık su ile yıkanır. Kalıntının bir pompa veya emme vazifesi görecek bir başka ciha yardımıyla suyu alınır.

Gözenekli kapsül ve içersindekiler 103oC'de ayarlı etüv içersinde 16 saat tutulmak suretiyle kurutulur.

Daha sonra desikatörde soğutulur ve 0.001g hassasiyetle tartım işlemi yapılır.

MAMUL ÇAYDA  SELÜLOZ TAYİNİ -  ISO 5498  TS 6932

• Numune çay, 1 mm gözenekli elekten tamamen geçebilecek şekilde öğütülür. Öğütülüp hazırlanan bu çay numunesinin önce rutubeti tespit edilir.
• Öğütülmüş çay numunesinden 3 gr. alınıp, 500 ml’lik. kaynatma balonuna konularak üzerine mezür yardımıyla 200 ml sıcak H2SO4 çözeltisi ilave edilir ve geri soğutucu altında elektro termal ısıtıcıda 30 dakika süre ile kaynatılır. Arada sırada balon evirip çevrilerek içerisine konmuş olan çayın iyice kaynaması sağlanır.
• Balonda sıvı ile temasını kesmiş materyal kalmamasına dikkat edilir.
• Kaynama tamamlandıktan sonra; vakum pompasına bağlanmış olan gooch krozesinin dibine az miktarda cam pamuk yerleştirilerek, balonun içindeki çözelti bu düzenekte süzülür. Kaynatma balonu her defasında 50 ml sıcak saf su kullanılarak 3 kez yıkanır ve  süzülür.
• Bu süzme işleminin ardından vakum pompasına bağlanmış gooch krozesi içerisindeki cam pamuk  ve üzerindeki çay  kalıntıları dikkatlice  gooch  krozesinden   alınarak balonda kalan kalıntıya ilave edilir.
• Daha sonra balona 200 ml sıcak sodyumhidroksit ( NaOH ) çözeltisi ilave edilir ve tam 30 dakika süre ile kaynatılır. Kaynamadan sonra  bir önceki işlemde süzdüğümüz  gooch  krozesinde ( ikinci süzme gooch krozesine süzmeyi kolaylaştırmak için iri tanecikli kum eklenir)   süzme işlemi yapılır. Balon yine 3 kez 50’şer ml sıcak saf su ile ve sonra bir kez de alkolle çalkalanarak yıkama yapılır. 
• Balondaki tüm kalıntının   gooch  krozesine aktarılması sağlanır.
• Gooch  krozesi muhtevası etüvde 1030C 'de sabit tartıma gelinceye kadar kurutulduktan sonra desikatörde soğutulur ve analitik terazide tartılır. (M2)
• Kurutmadan sonra gooch  krozesi muhtevası mufle fırında 550 0C +,- 25 0C  de sabit kütle elde edilinceye kadar yakılır. Desikatörde soğumaya bırakılır  0,5 mg hassasiyetle tartılır.  (M3) .

                                   (M2 - M3)
           %Selüloz = ---------------x100
                                       M1

          M1 : Numunenin Ağırlığı x Kuru Madde (100 -Rutubet)
          M2 : Porselen Kapsül + Kalıntı (etüvde kurutulduktan sonra tartılan ağırlık
          M3 : Porselen Kapsül gr,(en son yapılan yakma işleminden sonraki ağırlık)

• 0.25 N H2SO4 Çözeltisi:Yoğunluğu 1,84 gr / cm3 olan % 98'lik H2SO4 çözeltinden 6,8  ml alınıp 1000 ml saf suyla karıştırılır.
• 0.3 M NaOH Çözeltisi:  12,5  gr NaOH alınır ve 1000 ml saf su eklenerek karıştırılır.

TOPLAM KÜL TAYİNİ -  ISO 1575  TS 1564

ASİTTE ÇÖZÜNMEYEN KÜLÜN TAYİNİ -  TS 1566 ISO 1577

Gerekli Olan Malzemeler :
Porselen Kroze - Saf Su Cihazı - Hot Plate - HCL - Huni - Filtre Kağıdı - Desikatör - Mufle Fırın - Hassas Terazi.

                                      100 x Asitte erimeyen kül
%Asitte Erimeyen Kül =    -----------------------------------
                                             Kuru madde

Asitte erimeyen kül: ( Krozenin darası + numune ) - Krozenin darası
Kuru madde : (Toplam kül başlangıcındaki numunenin ağırlığı) x (% Kuru madde)

SUDA ERİYEN KÜLDE ALKALİLİK TAYİNİ -  ISO 1578  TS 1567

SUDA ÇÖZÜNEN VE ÇÖZÜNMEYEN KÜL  TAYİNİ - ISO 1576  TS 1565

Toplam Kül Ağırlığı : (Kroze darası + numune) - Kroze darası
Suda Çözünmeyen Kül Ağırlığı: (Kroze darası+numune) - Kroze darası
Suda Çözünen Kül : 100 - Suda Çözünmeyen Kül

SPEKTROFOTOMETRİK YÖNTEM İLE KAFEİN TAYİNİ

Gerekli Olan Malzemeler: Huni - Erlen - Cam Pamuk - 10ml'lik Pipet - Ayırma Hunisi - Amonyak - Kloroform - 50ml'lik ve 100 ml’lik, Balon Joje - Spektrofotometre. 

• Su ekstraktı tayini yapılır. Süzüntüden  pipet yardımıyla 10 ml alınarak ayırma hunisine konulur. Üzerine pipetle 0.5ml amonyak ilave edilerek hafifçe elde çalkalanır.
• Tekrar bu karışıma pipet vasıtasıyla 10 ml kloroform ilave edilir ve elde 1-2 dakika daha çalkalanır (Çalkalama işlemi sonucunda kloroformun ayırma hunisinin alt kısmına çöktüğü görülecektir).
• Daha sonra 50 ml’lik balon jojenin üzerine huni ile birlikte cam pamuk yerleştirilir. Ayırma hunisinin alt kısmında kalan kloroform cam pamuktan süzülerek bu balon joje içerisine akıtılır. (Sadece alt kısımdaki kloroformun akıtılmasına dikkat edilmelidir.)
• Tekrar ayırma hunisine pipetle 10 ml kloroform konularak 1-2 dakika hafifçe çalkalanır. Ayırma hunisinin alt kısmında kalan kloroform yine cam pamuktan süzülerek balon jojeye aktarılır.
• Balon joje kloroform ile 50 ml’ ye tamamlanır. Bu balon jojeden alınan numune ile 276 nm dalga boyunda  spektrofotometrede ölçüm yapılır.

		Absorbans x Kurve Faktörü  x 0,125  (Seyrelme Faktörü )
%  Kafein	=	------------------------------------------------------
		(100-Rutubet) / 100

Kafein Standardı Hazırlama Yöntemi:

Stok kafein çözeltisi : Rutubeti alınmış 0,1 gr kafein tartılır ve kloroform ile 100 ml’ye tamamlanır. Hazırlanan stok çözeltinin konsantras- yonu 1000 ppm dir. 

Ara stok kafein çözeltisi : Stok Kafein çözeltisinden 10 ml alınır.ve 100 ml kloroform ile tamamlanır.Hazırlanan  bu ara stok 100 ppm kafein içeriyor demektir.

Standart Kafein Çözeltisi : Hazırlanan ara stoktan 2 ml- 4 ml –6 ml – 8ml – 10 ml alınarak  50 ml’lik balonlara aktarılır ve balonlar işaret çizgilerine  kadar kloroform ile tamamlanır.Hazırlanan bu standartlar sırasıyla  4ppm, 8ppm,12ppm,16ppm, 20ppm kafein içerirler.Her standardın 276 nm dalga boyunda spektrofotometrede kloroforma karşı absorbansı belirlenir. Buradan kurve faktörü hesaplanır.

		Konsantasyon / Absorbans		( 4 / Abs +  8 / Abs + 12 / Abs + 16 / Abs + 20 / Abs)
Kurve Faktörü	=	-------------------------	=	--------------------------------------
		Konsantrasyon Sayısı		5

---

 SİYAH ÇAYDA TF TAYİNİ

                                                         47.9
% TF ( Mmol / gr ) = E (625) x --------------------
                                                 Kuru madde / 100

TOPLAM TOZ ÇAY  TAYİNİ 

DUYU İLE MUAYENE (Tadım)