Sübey’a binti Hâris radıyallahu anha Medine-i Münevvere’de
vefat eden kimse ile ilgili müjde verilen hadis-i şerifi rivayet eden
bir hanım sahâbî!...
Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem efendimize kendi iddeti
ile ilgili soru sorup öğrenerek konunun aydınlanmasına vesile olan bir
bahtiyar hanım!...
O, Medine’li olup Eslemoğulları kabilesine mensuptur. Sa’d
ibni Havle radıyallahu anh’ın ailesidir. Anne ve babası hakkında hatta
kendisiyle ilgili olarak da kaynaklarda fazla bir bilgiye
rastlanılamamakta, ne zaman müslüman olduğu ve nerede vefat ettiği
bilinememektedir.Onun hakkında nakledilen bilgiler şöyledir:
Sübey’a binti Hâris el-Eslemiyye radıyallahu anha, kocasının
Veda Haccı esnasında Mekke-i Mükerreme’de vefat ettiğinde hamileydi.
Eşinin vefatından bir ay sonra da doğum yaptı.
Kendisi hamileyken eşi vefat eden bu hanım sahabenin durumu,
Abdullah ibni Abbas (r.a) ile Ebu Hureyre (r.a)’a soruldu.
İbni Abbas (r.a) böyle bir durumda olan hanımın “iddeti
bitince” evlenebileceğini, Ebu Hureyre (r.a) ise; “Doğumunu yapınca”
evlenebileceğini söylediler.
Ebu Seleme (r.a) da Ümmü Seleme (r.anha) annemize gidip
bu meseleyi sordu.
Ümmü Seleme radıyallahu anha annemiz şöyle cevap verdi:
“Sübey’a eşinin vefatından onbeş gün sonra doğum yaptı. Doğum
yapmasıyla iddeti bitmiştir. İstediği ile evlenebilir” dedi.
Bu arada Sübey’a binti Haris el-Eslemiyye radıyallahu anha’ya
birisi genç diğeri ihtiyar iki kişi tâlib oldu. Kendisiyle evlenmek
istediklerini bildirdiler.
Sübey’a radıyallahu anha genci tercih etmeyi gönlünden
geçirmişti. Yaşlı olan adam ona mani olmağa çalıştı ve: “Acele etme!
Senin iddetin, dört ay on gün henüz bitmedi” diyerek onun zihnini
karıştırdı.
Böyle bir iddia ile işi uzatmayı ve onu oyalamayı düşündü.
Çünkü Sübey’a (r.anha)’nın âilesi o sırada başka bir yerdeydi. Onlar
gelince Sübey’a’yı kendisiyle nikahlamaya razı edebileceklerini tahmin
ediyordu. Bu sebebten zaman kazanmak istiyordu.
Sübey’a (r.anha)’nın âilesinin döndüğünü öğrenen o yaşlı adam
müracat edip tekrar tâlib olduğunu bildirdi. Hatta kendisini tercih
etmeleri için onlara ricada bulundu.
Sübey’a binti Hâris el-Eslemiyye radıyallahu anha akıllı, zeki
ve hadiseleri iyi değerlendiren bir kabiliyete sahipti. Bu gelişmeler
gönlüne takılmış ve zihnini karıştırmıştı. Bu meselenin vuzuha
kavuşması için Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem efendimizin
huzuruna geldi.
“- Ya Rasulallah! Benim için Allah’tan mağfiret, merhamet
dileyin. Benim bağışlanmam için dua edin” dedi.
Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem:
“Hangi konuda?” buyurdu.
Bunun üzerine Sübey’a (r.anha) başından geçen hadiseleri
anlattı.
Rasul-i Ekrem sallallahu aleyhi vesellem efendimiz onu
dinledikten sonra:
“- Senin iddetin bitmiştir. Dilediğin kimse ile
evlenebilirsin” buyurdu. (Buhari, Megâzî, 8; İstiâb, I, 601; İsâbe,
VII, 690)
Başka bir rivayette kısa ifade ile:
“- İyi birisini bulursan evlen” dedi. (İbn-i Mâce,
Talak, 7)
Sübey’a binti Hâris el-Eslemiyye radıyallahu anha, Rasulullah
sallallahu aleyhi vesellem efendimiz’in vaaz ve nasihatlerini dinlemiş
ve hadis-i şerif de rivayet etmiştir. Peygamber âşığı diye bilinen
meşhur sahabi Abdullah ibni Ömer radıyallahu anh da ondan hadis
nakletmiştir.
Medine-i Münevvere’de vefat eden kimse ile ilgili müjdelerin
verildiği şu önemli hadis-i şerif onun rivayetleri arasındadır.
Abdullah ibni Ömer radıyallahu anh, Sübey’a binti Hâris
el-Eslemiyye radıyallahu anha’dan rivayetle Rasulullah sallallahu
aleyhi vesellem efendimiz’in şöyle buyurduğunu nakleder:
“Kim ki Medine’de kalıp orada ölmeye gücü yeterse, orada
ölmeye baksın. Çünkü Medine’de ölen kimseye kıyamet günü ben şahitlik
edip, şefaat edeceğim.” (Tirmizi, Menakıb, 68 / 3917; el-İstiâb, I,
601)
Sübey’a binti Hâris el-Eslemiyye radıyallahu anha başından
geçen hadiseyi Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem efendimize sorup
öğrenerek ve duyduğu hadisleri de sağlam olarak naklederek kıyamete
kadar gelecek müslümanlara ışık tutmuştur.
Allah ondan razı olsun.
Rabbimiz şefaatlerine nâil eylesin. Âmin.
Mustafa Eriş
Altınoluk Dergisi
2008 - Kasim, Sayı: 273, Sayfa: 060
|