0.1 - KONU
Bu standard, siyah çayın tarifine sınıflandırma ve özelliklerine, numune alma, muayene ve deneyleriyle piyasaya arz şekline dairdir.

0.2 TARİFLER
0.2.1 - Siyah Çay
Siyah çay; içilebilecek çay yapımında kullanılan Camellia sinensis (Linnaeus) O.Kuntze türünün farklı varyetelerinin yaş çay yaprağı (iki buçuk yaprak), tomurcuk ve bunlara bitişik taze sap kısımlarının (TS 3225) uygun yöntemlerle işlenmesiyle elde edilen üründür.

0.2.2 - Yabancı Madde
Çay ve çay menşeli maddeler dışındaki bütün maddelerdir.

0.3 KAPSAM
Bu standard, siyah  çayı kapsar. Kafeini alınmış siyah çay, poşet siyah çay ve aroma verici maddeler katılmış siyah çayı kapsamaz.

1 - SINIFLANDIRMA VE ÖZELLİKLER

1.1 - SINIFLANDIRMA

1.1.1 -Sınıflar
Siyah çay bir sınıftır. (3. Değişiklik)

1.2 - ÖZELLİKLER

1.2.1 Genel Özellikler

1.2.1.1 - Duyu Özellikleri
- Siyah Çay kendine has görünüş, renk ve kokuda olmalı, yabancı koku ihtiva etmemelidir.
- Gözle görülebilen yabancı madde bulunmamalıdır.

Siyah çayın duyu özellikleri Çizelge 1'e göre değerlendirilir. Değerlendirme puanı en az 70 olmalıdır.

ÇİZELGE 1 - Siyah Çayın Duyu Özellikleri ve Değerlendirme  (3. Değişiklik)
 

1.2.1.2 - Fiziki ve Kimyevi Özellikleri
Siyah çayın fiziki  ve kimyevi özellikleri Çizelge-2'de verildiği gibi olmalıdır. (4. Değişiklik)
 

1.2 - ÖZELLİKLER
Siyah çayın özellikleriyle bunların muayen ve deneylerine ait madde numaraları Çizelge-3'de verilmiştir.

ÇİZELGE 3- Özellik Muayene ve Deney Madde Numaraları (2.Değişiklik)

2- NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER

2.1 - NUMUNE ALMA
Ambalajı, ambalaj büyüklüğü, sınıfı, markası, paketleme tarihi, seri/kod numarası aynı olan ve bir seferde muayeneye sunulan siyah çaylar bir parti sayılır. Partriden numune büyük ambalajlarda TS 1568'e, küçük ambalajlarda TS 2948'e göre alınır.

2.2 - MUAYENELER

2.2.1 Ambalaj Muayenesi
Ambalajlar bakılarak, tartılarak muayene edilir ve Madde 3.1'deki özelliklerle, Madde 3,2'deki işaretleri taşıyıp taşımadığına bakılır.

2.2.2 - Duyu ile Muayene

Duyu ile muayene, bakılarak, koklanarak yapıldıktan sonra, 2,83 g çay tartılır ve 150 ml'lik özel porselen kaba konur. Üzerine kaynar derecedeki  damıtık sudan 140 ml kadar ilave edilir. Kabın kapağı örtülür ve 5-6 dakika beklenir. Elde olunan sıvıya likör adı verilir. Bu likör ayrı bir kaba (tadım kasesi) alınır ve porselen kapta kalan çay yaprakları aynı kabın tersine çevrilmiş kapağı içersine konur.

Duyusal muayene 40 lükslük ışık veren floresan lamba ile  aydınlatılmış bir laboratuarda yapılmalıdır. Tadımda örnek yutulmamalıdır. Tükürme kabı tadımcının ayaklarının ön kısmında durmalıdır. Önce kuru çay, sonra demlik artığı, daha sonra da likör incelenir.

Tadım sırasında likörün sıcaklık derecesi 43°C-44°C kadar olmalıdır. Likör, kaptan 8 ml hacımlı bir metal kaşıkla alınır.Aroması ve özellikleri incelenir. Böylece aroma iyi bir şekilde hissedilmiş olur. Tadımcının çayın kalitesi konusunda kesin karara varmasında incelemesi gereken en önemli özellik likör rengidir. Ancak likörün rengi ve parlaklığı da incelenerek tadımcı likörün dem durumu, dolgunluk ve burukluk özellikleri üzerine ilk gözlemelri edinir. Sonuçlar Çizelge-2'ye göre değerlendirilir. Sonucun Madde 1.2.1.1 ve Madde 1.2.2.2'ye uyup uymadığına bakılır. (3. Değişiklik)

2.3. DENEYLER
Deneyler TS 1561'e göre hazırlanan öğütülmüş numune üzerinde yürütülür. Deneylerde kullanılan reaktifler analitik saflıkta olmalı ve tüm işlemlerde damıtık su kullanılmalıdır. Kullanılan ayarlı çözeltiler TS 545'e belirteç çözeltileri ise TS 2104'e uygun olmalıdır. Tayinlerde en az iki numune ile paralel çalışılmalıdır.

NOT- Kuru madde tayini TS 1562'ye göre yapılır.

2.3.1 - Su Ekstraktı Tayini
Su Ekstraktı Tayini ISO 9768'e göre yapılır, sonucun madde 1.2.2'ye uygun olup olmadığına bakılır.  (3. Değişiklik)

2.3.2 - Ham Selüloz Tayini (2.Değişiklik)
TS 4600 / Mayıs 1991
2.3.3 - Toplam Kül Tayini (2.Değişiklik)
TS 4600 / Mayıs 1991
2.3.4 - % 10'luk HCL'de Çözünmeyen Kül (2.Değişiklik)
TS 4600 / Mayıs 1991
2.3.5 - Suda Çözünen Kül Miktarı Tayini (2.Değişiklik)
TS 4600 / Mayıs 1991
2.3.6 - Suda Çözünen Külde Alkalilik Tayini (2.Değişiklik)
TS 4600 / Mayıs 1991
2.3.7 - Kafein Miktarı Tayini (2.Değişiklik)
TS 4600 / Mayıs 1991
2.3.8 - Okside Olmamış Parça Oranı Tayini (2.Değişiklik)
TS 4600 / Mayıs 1991
2.3.9 - Toplam Toz Çay Miktarı Tayini (2.Değişiklik)
Toplam toz çay miktarının tayini için 100 g çay numunesi göz açıklığı 0,355 mm olan elekten 5 dakika süreyle elenir. Elek altından geçen miktar tartılır. Bulunan değer çayın kütlece (%, g) oranının verir. Sonucun Madde 1.2.2.1'e uyup uymadığına bakılır.
2.3.10 - Boyanır Madde Aranması (2.Değişiklik)
Boyar madde aranması TS 2884'e göre yapılır, sonucun Madde 1.2.1.2'ye uyup uymadığına bakılır.
2.3.11 - Radyoaktivite Ölçümü (2.Değişiklik)
Radyoaktivite ölçümü yetkili kuruluşlarca yapılır. Sonucun önceden belirlenen değere uyup uymadığına bakılır.

2.4. DEĞERLENDİRME
Madde 2.1'e göre alınan numuneler üzerinde yapılan bu  standard kapsamındaki muayene ve deney sonuçlarının herbiri standarda uygunsa parti standarda uygun sayılır.

2.5 MUAYENE VE DENEY RAPORU
TS 4600 / Mayıs 1991

3- PİYASAYA ARZ

3.1 - AMBALAJLAMA
Siyah çay, siyah çayı etkilemeyen  ve siyah çaydan etkilenmeyecek niteliklere sahip, metal, kağıt, karton, uygun plastik materyal veya bunların bir kaçıyla üretilen katlı ambalaj malzemeleri içersinde paketlenebilir. Özel mevzuatında kullanılmasına müsaade edilmeyen ve siyah çayın özelliklerini bozucuniteliğe sahip ambalaj malzemeleri ile çayın paketlenmesi  yasaktır. (2.Değişiklik)

Ambalaj büyüklüğü, ambalaj içindeki çayın net miktarına göre 50g, 100g, 125g, 200g, 250g, 500g,1kg'dır. Net ağırlık için negatif sapma 1 kg ve daha küçük ambalajlarda kuru madde üzerinden %7'dir.

3.2 - İŞARETLEME
Ambalajlar üzerinde aşağıdaki bilgiler bozulmayacak, silinmeyecek şekilde okunaklı olarak kağıt veya baskı (litograf) etiket ve benzeri şekilde yazılmalıdır.
- Firmanın ticaret ünvanı veya kısa adı, adresi, tescilli markası
- Malın adı (siyah çay)
- Bu standardın işaret ve numarası (TS 4600) şeklinde  (3. Değişiklik)
- Net kütle (en az g veya kg olarak)
- Paketleme tarihi (ay ve yıl olarak)
- Seri/kod numarası
- Firmaca tavsiye edilen son kullanma tarihi veya raf ömrü

Dış ambalaj kullanıldığında üzerinde yukarıdaki  bilgilerle birlikte içindeki ambalaj sayısı da yazılmalıdır. gerektiğinde bu bilgiler yabancı dilde de yazılabilir.