| Siyah Çay Çeşitleri | |||||
| Çay
sınıflandırılması karıştırılan ve yanlış
anlaşılan konulardan biridir. Çayların sınıflandırılması dünya çapında
standardize edilmemiştir ve sınıflar orijine göre farklılık
gösterebilmektedir.
Ayrıca bir çayın sınıfı tadını ve kalitesini belirtmek zorunluluğu da
yoktur.
Çay
tadı
ve
kalitesi ülke orijini,
çayın çeşidine
ve genellikle üretildiği bölgeyle isimlendirilir, bahçe veya
tarla,
rakım, hasat ve hasattan sonraki işleme gibi birçok farklı faktörle
belirlenir.
Siyah çaylar çoğunlukla yaprak veya partikül büyüklüğü esas alınarak
sınıflandırılıp
satılır. Çayın hasatı ve işlenmesinin yaprağın son büyüklüğü ve
dolayısıyla
çay sınıfı üzerinde büyük etkisi vardır. Siyah çay üretiminin iki
ana metodu bulunmaktadır. Geleneksel Ortodoks metodu hasatta üst
iki yaprağın ve tomurcuğun elle koparılmasını ve fermantasyon
başlangıcına
kadar kıvrılmayı gerektirir. Ortodoks metodu mümkün olan tüm
yaprak
büyüklüklerini ve sınıflarını ürün verebilir. CTC metodu verimliliği ve
uygunluğu yüzünden popülarite kazanmıştır. CTC ile işlenmiş
çaylar top top bir
görünüşe
sahiptirler ve her zaman kopuk yapraklıdırlar. Çay
ticaretinin %95'i broken çaylar ile
olmaktadır.
Buna neden küçük partiküller halinde olması, daha az yer kaplaması,
daha
sert ve koyu dem vermeleri sayılabilir. Çayların sınıdlandırılması
onların
kalitelerinide belirtilmesi anlamından ziyade onların partikül
büyüklüklerinden
fazla bir anlam taşımamaktadır. P P Pekoe
Çay fidanının
ikinci
yaprağından
üretilen, bütün yaprak, siyah çaydır. "Pekoe"
Çincede "beyaz saç "
anlamına
gelir ve genç çay yapraklarının arka kısmının altındaki beyaz renk
yüzünden
erken çaylara uygulanan bir terimdir. Yapraklı derecelerin en
büyüğüdür.
Gerçek manada
tamamen kıvrımlı bir karakterde olmalıdır. İyi soldurulmuş özlü yapraktan hâsıl olur ve böyle yaprak “topak” halinde kıvrılır. Saf olarak adlandırılabilecek tam yapraktan olanları %1 den fazla bulunmaz. Görünüş itibariyle satılır eriyiği BOP’den düşüktür. Piyasada daha çok tam yaprak değil, kesik yapraklardan oluşmuş topak halindekiler bulunur. FP Flowery Pekoe Uzunluğuna yuvarlatılmış, bütün yaprak, siyah çaydır. 10 no’lu eleği geçen çok büyük yapraklardır. Muntazam kıvrımlı bir görünüşe sahip olmalı, sap ve tabakalaşmış parçalar ihtiva etmemelidir. Yaş çay elek gözü büyüklüğüne göre %20’ye kadar çıkabilir. Gerçek anlamda bu oran %5 ten fazla olmamalıdır. Eriyiği hafif olmakla beraber, kalite bakımından BOP’ye nazaran daha üstün olmalıdır. PEK Pekoe Yapraklar OP'ye göre daha kısadır ve OP gibi iyi kıvrımlı değildir. Fakat genelde dem rengi daha fazladır. (4) OPA Orange Pekoe "A". Fırın çıkışındaki hiç parçalanmayan tüm yaprak tipi çaylardır, OP OP Orange
Pekoe
8-15 milimetre uzunluğunda yaprak içeren, siyah, FOP'den daha az uç ihtiva eden bir bütün yaprak çaydır ve fırınlamadan sonra eleme yapıldığında 10 numaralı eleğin üzerinde kalır. OP' nin portakalla veya portakal tadıyla ilgisi yoktur. Yaprakları eş büyüklüktedir ve uzunluğuna yuvarlanmıştır. En çok iri kısımdan meydana gelir. Tip ihtiva etmez, incedir. Eriyiğide hafiftir. FBOP derecesinden az daha uzun olup, en iyi şekilde kıvrımlı ve tel gibi olmalıdır. Bu sınıf gayet sıkı kıvrılmış yaprak ve ekseriya uzun gevrek yapılı saptan ibarettir. %1-8 arasında değişebilir.
FOP
Flowery
Orange Pekoe
Kaliteyi iyileştiren birçok uç içeren, bütün yaprak veya kırık yaprak, Ortodoks, siyah çaydır.
Tippy Golden Flowery Orange Pekoe Çayda üst
sınıftır.
Hasat sırasında üst iki yaprak ve tomurcuk
elle
toplanır. Tomurcuk henüz tam açmamış, olgunlaşmamış yaprak
ucudur. Yavaş büyüme periyodları boyunca hasat edildiği zaman, bu genç
tomurcukların
altın sarısı bir ucu (tomurcuk) oluşur ve çaylar Flowery (çiçekli)
sınıfına
girerler. Bu sarı uçlar bol miktarda olduğunda Tippy ve Golden
terimleri
de eklenir.
Bazen benzer çaylar içinde daha iyi kalitede olanları belirtmek için harflerin sonuna 1 veya 2 rakamları eklenir. Aynı şekilde, TGFOP' den önce F harfi geldiğinde Finer (ince taneli) sınıf, SF geldiğinde Super Finer (süper ince taneli) sınıf anlamına gelir. SFTGFOP1 denildiğinde: Süper ince taneli, uçlu (tippy), sarı (golden), çiçekli OP. "1" O tip çayın en üstünü olduğu ifade edilmek istenir. BOP Broken Orange Pekoe (BOP) olarak isimlendirilen uçsuz, kırık yapraklardan oluşan sınıftır. Tippy, Golden ve Flowery terimleri bu çeşit çay için de kullanılabilir. TGBOP uçlu, sarı, kırık yapraklı OP demektir. BOP Broken Orange Pekoe Tamamen hakiki bir BOP yalnız kıvırma makinesinde kırılmış olan yapraktan ibaret bulunmalıdır. 10 nolu elek gözünden geçen fakat 18 nolu elekten geçmemiş parçalardan meydana gelir. Mahsulün takriben %50’sini teşkil eder. BOP1, Broken Orange Pekoe One. BOP1 ise OP 'den küçük yapraklı, BOP'den büyük yapraklı ara sınıf çaylar için kullanılır. Bu terim hem Ortodoks hem de CTC çayları için kullanılır.
Broken Pekoe BOP büyüklüğünde bazen daha uzun olabilir. Parça uçlarının kırık olması nedeniyle kolayca tanınabilir. BOP kadar siyah değildir. Tip ihtiva etmez. Normalde %5 oranındadır. FBOP Flowery Broken Orange Pekoe Tip miktarı fazladır. Parçalar BOP ortalamasından daha uzun ve iyi kıvrımlı görünüşe sahip olmalıdır. Ortalama %10 nispetinde tatminkârdır. Eriyik özelliğinden ziyade görünüşü itibariyle ehemmiyetlidir. F & PF BOP
'den daha küçük
yapraklı çay
sınıfıdır.
Fanning terimi Ortodoks ve CTC çaylarında kullanılır. CTC metoduyla üretildiğinde (PF) Pekoe Fanning, Ortodoks metoduyla üretildiğinde Fanning (F) olarak anılır. Fannigler genellikle bütün yaprak çayları kadar iyi likör verebilirler. Ortodoks
çaylarına sınıftaki uç
miktarını tanımlamak
için Broken Orange Pekoe Fanning
(BFOP) ve Golden Orange Pekoe Fanning
(GOPF) terimleri eklenir.
BOPF Broken Orange Pekoe Fanning Piyasa talebine göre 14,16 veya 18 nolu eleklerden geçen küçük ebatlı çaylardır. BOP ile birlikte toplam oranları genelde %70’dir. Çabuk demlenme özellikleri sebebiyle kuvvetli ve renkli eriyikler hasıl ederler.
Broken Pekoe Fanning BOPF’nin büyüklüğüne sahiptirler. Fakat görünüş bakımından gayet kötüdürler. Kahverengimsi renkte ve pulsu görünüştedirler. FBOPF Flowery Broken Orange Pekoe Fanning.Yüksek miktarda tip ihtiva eden BOPF’dir. D & PD
İzin
verilen en
düşük sınıf çay PD (Pekoe
Dust-Pekoe Tozu) olarak bilinir. PF
'de
olduğu
gibi CTC metoduyla üretildiğinde PD, Orthodox metoduyla
üretildiğinde (Dust)
D olarak isimlendirilir. (2)
D Dust (2)Literatürde bu büyüklük için "Elemeden sonra kalan en küçük kırık parça" açıklaması yapılır ve bazen "süprüntü" olarak anılır. Bu
sınıflandırma terimleri
genellikle Hindistan,
Sri Lanka, Java, Sumatra, Afrika, bazı Çin çayları ve bazı diğer siyah
çaylar için kullanılır. Bu
sınıflandırma sistemiyle ilgili olarak
bütün yaprak çayların daha yüksek fiyatlara sahip olduğu ve göze daha
çekici
geldiği akılda tutulmalıdır. Fakat
kırık parçalar üstün tat ve
aroma
sahibi olabilirler.
İlaveten
küçük parçalar daha hızlı
demlenirler
ve daha çabuk tat bırakırlar. (2)Gül KASAP - Gıda Mühendisi , Muammer DEMET - Zir. Yük. Müh Kaynaklar: 1) Çayın Biyokimyası ve İşleme Teknolojisi, Prof.Dr.Burhan Kacar, Çaykur Yayını 2) What is SFTGFOP1?, Stash Tea The
tea grade
which is
even
smaller than BOP is the PF, for Pekoe Fanning if produced by the CTC
method of manufacturing, and Fanning if produced by the Orthodox
method. This is a broken leaf about the size of a pin head. The
lowest grade of tea available is the PD, Pekoe Dust if produced by CTC
method of manufacturing, and Dust if produced by the Orthodox Method.
This size is literally the smallest broken pieces left after siftings,
sometimes called the 'sweepings.'
3) Seylanda
Çay İmalatı,
EL.Keegel, Çev. Mevlüt Kinez, Tarım Bakanlığı Yayınları, 19684) Black Tea, Answers The
leaves are
shorter and not
so wiry as O.P., but the liquors generally have more colour.
5) Ten Tea 6) The Way Of Tea 7) Forbes Tea 8) Adagio Tea 9) The Tea Cetre of Stockholm |
|||||
 |
 |
||||
 |
 |
||||
 |
 |
||||
 |
 |
||||
 |
|
||||
 |
 |
||||
